Vụ án PMU 18

Nói đến vụ án nổi đình nổi đám này rất nhiều người biết, đã nghe nói đến nhưng hiểu rõ và nắm bắt được thì có rất ít người.


Vụ PMU 18 (PMU viết tắt cho Project Management Unit, tiếng Anh của Ban Quản lý các dự án 18), là một vụ bê bối liên quan đến tham nhũng trong Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) đầu năm 2006. Vụ này đã gây xôn xao dư luận tại Việt Nam cũng như các nước và tổ chức cung cấp viện trợ phát triển chính thức (ODA) cho Việt Nam , đã khiến Bộ trưởng Bộ GTVT Đào Đình Bình phải từ chức và Thứ trưởng Thường trực Nguyễn Việt Tiến bị bắt giam .

Cũng liên quan đến vụ việc này, có thêm nhiều quan chức cấp cao khác bị tố cáo tham gia chạy án cho các bị can. Trong đó phải kể đến Thiếu tướng công an Cao Ngọc Oánh (Tổng cục phó Tổng cục Cảnh sát Nhân dân, Thủ trưởng cơ quan điều tra Bộ Công an) và ông Nguyễn Văn Lâm (Phó chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ). Chính vì việc này mà ông Cao Ngọc Oánh mất cơ hội vào Trung ương cũng như thăng chức lên Thứ trưởng Bộ Công an, dư luận nghi ngờ đây là cuộc "đấu đá nội bộ" . Sau khi lên làm Thủ tướng, Nguyễn Tấn Dũng đã yêu cầu 2 ông này không giữ các vị trí quan trọng khi công tác điều tra đang diễn ra . Cuối tháng 1 năm 2007, cơ quan điều tra khẳng định ông Cao Ngọc Oánh không liên quan tới việc chạy án .

Sau thời gian 18 tháng điều tra, cơ quan công an đã truy tố Bùi Tiến Dũng và 5 thuộc cấp, miễn truy tố trách nhiệm hình sự đối với ông Nguyễn Việt Tiến, đồng thời khởi tố một số nhà báo và các cảnh sát viên điều tra vụ án này.
Bối cảnh

Đầu tháng 1 năm 2006, ông Bùi Tiến Dũng, Tổng Giám đốc Ban Quản lý Các Dự án PMU-18 bị bắt giữ và cáo buộc đã cá độ bóng đá với số tiền trên 1,8 triệu đô la [11]. Ông bị tố cáo đã dùng tiền thắng để bao gái. Công an đã tìm thấy tài liệu trong máy tính của đơn vị cho thấy trên 200 nhân viên đã tham gia cá độ.
Điều tra - xét xử

Sau 18 tháng điều tra, nguyên thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Việt Tiến đã được miễn trách nhiệm hình sự và khôi phục sinh hoạt Đảng vào ngày 7 tháng 5 năm 2008[9][12], còn Bùi Tiến Dũng và năm thuộc cấp bị truy tố lần lượt về hành vi "cố ý làm trái các qui định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng" và "tham ô tài sản".
Diễn biến sau phiên tòa
Sai sự thật trong quá trình điều tra

Một thời gian sau khi vụ án được tuyên bố kết thúc, cơ quan điều tra đã bắt tạm giam và khám xét nơi ở và nơi làm việc của hai nhà báo kỳ cựu chuyên viết mảng nội chính của Báo Tuổi trẻ và Báo Thanh niên[10] về tội "lợi dụng chức vụ và quyền hạn trong khi thi hành công vụ" (điều 281 Bộ luật Hình sự nằm trong mục A chương XXI về các "Tội phạm tham nhũng") trong việc đưa tin bài về vụ tham nhũng tại Ban quản lý các dự án 18 (PMU 18).

Ngoài ra, thiếu tướng Phạm Xuân Quắc nguyên Cục trưởng Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự xã hội (C14), Bộ Công an, nguyên Phó thủ trưởng cơ quan cảnh sát điều tra, cùng với cấp dưới của mình, cũng bị khởi tố về tội “Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ” theo điều 281 Bộ luật Hình sự vào ngày 13 tháng 5 năm 2008.
Sự kiện liên quan

Ngày 1 tháng 8 năm 2008, Thứ trưởng Bộ Thông tin Truyền thông Đỗ Quý Doãn đã ký quyết định thu hồi thẻ nhà báo của 7 cán bộ, phóng viên có vi phạm nghiêm trọng, trong đó có Nguyễn Quốc Phong, Phó tổng biên tập báo Thanh Niên, Bùi Văn Thanh, Phó tổng biên tập [[báo Tuổi Trẻ]], Huỳnh Kim Sánh, Tổng Thư ký tòa soạn báo Thanh Niên, và ông Dương Đức Đà Trang, Trưởng Văn phòng đại diện báo Tuổi Trẻ TP HCM tại Hà Nội với lý do họ vi phạm các Điều 7, Điều 10 và Điều 15 của Luật Báo chí Việt Nam, cụ thể là "đã trực tiếp viết, biên tập, duyệt đăng các tin bài về vụ PMU 18, trong đó có những thông tin sai sự thật nghiêm trọng".

Nguyên thứ trưởng Nguyễn Việt Tiến, người vừa được "trắng án" trong vụ PMU 18, đã được khôi phục tư cách Đảng viên ngày 7 tháng 5 nhưng đến ngày 12 tháng 8, Ban Bí thư Trung ương Đảng đã họp xét kỷ luật ông, cách chức hết các chức vụ trong Đảng, yêu cầu Thủ tướng Chính phủ cách chức Thứ trưởng Bộ Giao thông - Vận tải đối với ông Nguyễn Việt Tiến

Tháng 8 2008, Masayoshi Taga, cựu chủ tịch công ty Pacific Consultants International (PCI) của Nhật và ba quan chức đồng nhiệm đã bị bắt vì bị tình nghi bị nghi đã hối lộ 2 lần tổng cộng 820.000 đôla trong tháng 12/2003 và tháng 8/2006 cho người đứng đầu ban quản lý phụ trách giao thông công chính ở TP HCM và Ban Quản lý PMU Đông-Tây. Theo báo Yomiuri Shimbun, ông Masayoshi Taga đã cáo buộc ban Quản lý dự án PMU tại TP HCM đòi 15% tiền hoa hồng để đổi lấy việc trao thầu tư vấn cho PCI trong hai dự án tám năm trước. Báo Nhật cũng cho rằng sự kiện này có thể chỉ là "phần nổi của tảng băng" hối lộ và nghi ngờ tính hiệu quả trong việc sử dụng nguồn vốn viện trợ phát triển (ODA) của VN . Chính phủ Việt Nam cho rằng truyền thông báo chí không nên đưa tin bài về vụ Công ty Nhật hối lộ quan chức Việt Nam, khi chưa có kết luận cuối cùng .

Ngày 11 tháng 7 năm 2009, bị can Phạm Tiến Dũng, 36 tuổi, nguyên trưởng phòng kinh tế - kế hoạch PMU 18 đã bất ngờ đột tử trong trại giam . Ông Dũng bị tạm giam từ 3/3/2006 vì tình nghi liên quan tiêu cực tại PMU 18, gồm vụ tham ô tại dự án cầu Bãi Cháy và sai phạm trong quản lý tại PMU 18 .